چسب های اپوکسی (قسمت دوم)

چسب های اپوکسی (قسمت سوم)
اکتبر 2, 2019
چسب های اپوکسی (قسمت اول)
اکتبر 2, 2019

چسب های اپوکسی (قسمت دوم)

چسب های اپوکسی epoxy adhesive با هاردنرهای پلی آمین و آمید از پر مصرفترین و عمومی ترین چسب های اپوکسی می باشد که در بخش دوم به آن می پردازیم

پلی آمیدها polyamide و آمینوآمیدها poly amine and amid رایجترین عوامل پخت هستند. آنها خواصی از جمله سمیّت کم، انعطاف پذیری خوب چقرمگی خوب، مقاومت در برابر اب خوب را به همراه می آورند. مستقیما با رزین اپوکسی واکنش داده و جزیی از محصول میشوند. درصد زیاد از آنها استحکام peel را افزایش میدهد و درصد کم آنها مقاومت شیمیایی و در دمای بالا را بهبود میدهد بنابراین نسبت بهینه بین 1:2 و 2:1 است.

چسبهای اپوکسی با هدف عمومی با عامل پخت آمیدوآمینی

Pot life چسبهای رزینی پخت شده با این عوامل پخت معمولا در حدود چند ساعت در دمای اتاق است و پخت کامل بین 5 تا 7 روز در دمای اتاق و استحکام handling بعد از 16 تا 24 ساعت حاصل میشود. پخت سریغ میتواند در 20 دقیقه با دمای 60 تا 150 درجه سانتیگراد بدست اید یا از شتاب دهنده آمینی اضافه شود. جدول زیر فرمولاسیون برای این چسبها را با شتاب دهنده و بدون آن نشان میدهد، فرمولاسیون با شتاب دهنده انعطاف پذیری آن یکی را ندارد. قابل ذکر است که فیلرهای معمول دیگر مانند تالک، آلومینا و سیلیکا میتوانند تا 100 pph قبل از اینکه تاثیر بر خواص بگذارند استفاده شوند.

فرمولاسیون چسب اپوکسی-پلی آمید رایج برای اتصال فلزات در جدول بعدی آمده است. تفاوت نوع فیلر بر خواص هم برای دماهای بالا و هم دمای اتاق نیز در آن آورده شده است.

جدول بعدی نیز نمونه ای از فرمولاسیون چسبهای معمول پخت شده با آمیدو آمین است که در اتصالات فلز به فلز و درصنعت خودرو به کار میرود.

آمین های آلیفاتیک: (DETA، TETA و DMP-30)

معمولا فرمولاسیون برای چسبهای دو جزئی قابل پخت در دمای اتاق با واکنش سریع دارند. خیلی وقتها به عنوان شتاب دهنده برای عوامل پخت پلی آمید polyamide و آمید و آمینی amid and amine به کار میروند. به عنوان عامل پخت در مقایسه با پلی امیدها و آمیدوآمینها استحکام برشی بالاتر، عدم حساسیت به رطوبت، مقاومت شیمیایی خوب نسبت به حلالها و به طور کلی قابلیت بهره برداری در دماهای بالاتر را دارند (به ویژه اگر در دماهای بالا پخت شوند).

جدول زیر فرمولاسیون یک چسب رزین اپوکسی پخت شده با تری اتیلن تترا آمین را با فیلرهای منتخب نشان میدهد.

پودر آلومینیوم و آلومینا: افزایش قابل ملاحظه مقاومت چسب در برابر آب جوش. (اگر از DETA هم استفاده شود به همین صورت کاربرد این فیلرها لازم است).

جدول زیر نیز تفاوت خواص را با پخت در دمای اتاق و در دماهای بالا نشان میدهد.

انواع فیلر و مقدار آن بر خواص کششی تاثیر میگذارند. جدول زیر این تاثیرات را برای چسبهای اپوکسی DGEBA پخت شده با 10pph آمین نوع سوم نشان میدهد.

فرمولاسیون چسبهای بر پایه رزین آکریلات

به طور استثنا پختهای سریع با رزینهای آکریلات نیز بدست می آیند، این رزینها با اختلاط با عوامل پخت آمینی آلیفاتیک واکنش پذیری بسیار بالایی دارند. میتوانند به تنهایی با به عنوان افزایش دهنده واکنش پذیری در چسبهای با پخت سریع یا برای استفاده در دماهای کم به کار روند. جایگزین کردن رزین DGEBA با رزینهای آکریلات سرعت پخت را کاهش میدهد.

جدول زیر دو فرمولاسیون (پخت سریع و پخت در دمای اتاق) را برای این چسبهای بر پایه رزین آکریلات و عامل پخت آمینی آلیفاتیک نشان میدهد. این چسبها زمان ژل شدن کمتر از 5 دقیقه برای 100 گرم دارند و استحکام کافی برای استفاده (handling strength) بعد از یک ساعت در دمای اتاق به دست می آید.

فرمولاسیون چسبهای اپوکسی انعطاف پذیر حاوی عامل پخت پلی آمید و رقیق کننده

انعطاف پذیری در کاربردهای که نیازمند مقاومت ضربه بالا، مقاومت به شوک حرارتی و مقاومت به پوسته شدن است، به کار میرود.

روشهای مختلف برای افزایش انعطاف پذیری وجود دارد: (روش اول و دوم رایجتر است)

  • رزین با وزن مولکولی بالا برای کاهش چگالی اتصالات عرضی
  • اصلاح اسید چرب رزینها یا عوامل پخت (مانند پلی آمیدها، آمیدوآمینها)
  • اصلاح پلی آلکیلن گلیکول رزین ها و عوامل پخت
  • عوامل پختی که چگالی اتصالات عرضی کمتری ایجاد میکنند

جدول زیر یک فرمولاسیون شروع را برای چسب اپوکسی انعطاف پذیری نشان میدهد که هم از عامل پخت پلی آمیدی و هم رقیق کننده های واکنش به عنوان منعطف کننده استفاده میکند. این فرمولاسیون برای مصارف عمومی پلاستیکها و فلزات میتواند استفاده شود.

همچنین با اضافه کردن یک اصلاح کننده که یک اتر پلی گلیسیدی از نفت کرچک[1] است، میتوان خواص پوسته شدن، مقاومت ضربه و به طور کلی انعطافپذیری را بهبود داد در حالی که ویسکوزیته نیز کم است.

مهمترین کاربرد این چسبهای انعطاف پذیر در درزگیرها و potting compound است.


[1] HELOXY 505, Resolution Performance Products

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *